تجارب و پیامدهای انتقال آب بین حوضه ای در جهان

Authors

سیدحمیدرضا صادقی

استاد دانشگاه تربیت مدرس سمیه کاظمی کیا

دانشگاه تربیت مدرس حسین خیرفام

دانشگاه تربیت مدرس زینب حزباوی

دانشگاه تربیت مدرس

abstract

پژوهش حاضر به بررسی تجارب جهانی حدود 170 پروژه انتقال آب بین حوضه ای با شرایط اکولوژیکی متفاوت پرداخته است. نتایج بررسی، دلالت بر اوج عملیات اجرایی پروژه های انتقال آب بین حوضه ای در جهان در قرن 19 داشته است. نتایج تحلیل پروژه ها نشان داد که 75/۴۳، 75/18، 5/12 و 25 درصد از پروژه ها به ترتیب با اهدف تأمین آب شرب شهری، تأمین آب کشاورزی و تولید انرژی، اهداف محیط زیستی و چند منظوره طراحی و اجرا شد ه اند. گرچه در بسیاری از کشورهای پیشرفته نسبت اجرای پروژه های مذکور در خصوص تأمین آب شرب به بیش از 80 درصد کل پروژه های انتقال آب رسیده است. بر اساس آمار موجود بیش از 27 درصد میزان حجم آب برداشت شده در دنیا توسط پروژه های انتقال آب بین حوضه ای جابه جا می شوند. در ایران نیز بر اساس اطلاعات جمع آوری شده موجود، 35/6 کیلومتر مکعب در سال حجم آب انتقالی بوده که اکثر پروژه های انتقال آب بین حوضه ای برای تأمین اهداف کشاورزی همراه با احداث تونل های طولانی اجرا شده اند. مبتنی بر نتایج موجود، از آن جاییکه طرح های انتقال آب بین حوضه ای مستقیماً مدیریت حوضه ی مبدأ و مقصد را تحت تاثیر قرار داده است، اغلب در بلندمدت منجر به تضعیف شرایط اجتماعی-اقتصادی و محیط زیستی در یکی از دو حوضه شده است. بر همین اساس اجرای پروژه های انتقال آب بین حوضه ای تنها در شرایط اضطرار و عدم وجود راه حل جایگزین و تنها در صورت ضرورت تأمین آب شرب با شناخت همه جانبه و پتانسیل های منطقه، تنها با رویکرد مدیریت جامع و نظام مند، لحاظ جنبه های محیط زیستی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نهایتاً در بلندمدت قابلیت طرح را خواهند داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تجارب و پیامدهای انتقال ‌آب بین‌حوضه‌ای در جهان

پژوهش حاضر به بررسی تجارب جهانی حدود 170 پروژه انتقال ‌آب بین‌حوضه‌ای با شرایط اکولوژیکی متفاوت پرداخته است. نتایج بررسی، دلالت بر اوج عملیات اجرایی پروژه‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای در جهان در قرن 19 داشته است. نتایج تحلیل پروژه‌ها نشان داد که 75/۴۳، 75/18، 5/12 و 25 درصد از پروژه‌ها به‌ترتیب با اهدف تأمین آب شرب شهری، تأمین آب کشاورزی و تولید انرژی، اهداف محیط‌زیستی و چند منظوره طراحی و اجرا شد...

full text

اثرات تغییر اقلیم برحجم منابع آب و انتقال آب بین حوضه ای

تغییراقلیم با تاثیرگذاری بر چرخه­آب در تشدید ­مخاطرات هیدرواقلیمی نقش دارد. حوضه سراب به دلیل تامین بیش از 70 درصد  آب رودخانه بهشت­آباد (انتقال آب حوضه­کارون به حوضه­زاینده­رود)جایگاه مناسبی در برنامه ریزی منابع­آب  دارد.حجم آب قابل  انتقال از چالش­های بزرگ این پروژه است در این پژوهش تلاش برآن است که با کمک سناریوهای تغییر اقلیم به میز...

full text

ارزیابی پیامدهای احتمالی انتقال آب حوضه زاب به دریاچه ارومیه

تأمین آب مطمئن یکی ازچالش‌های اساسی قرن حاضراست. یکی از راهکارهای تأمین آب، طرح انتقال بین‌حوضه‌ای آب است که می‌تواند در برخی موارد مفید و نجات‌بخش حوضه مقصد باشد. یکی از این طرح‌ها که اخیراً مورد بحث قرار گرفته است طرح انتقال آب از حوضه آبخیز رودخانه زاب به دریاچة ارومیه است؛ لذا هدف این پژوهش، آن است که با بهره‌گیری از نظر یکصد نفر از کارشناسان و متولّیان ذی‌ربط، پیامدهای آمایشی (مثبت و منفی) ا...

full text

انتقال میان حوضه ای آب: مبانی و چالش های حقوقی

انتقال میان­حوضه­ای آب آثار محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی منفی مانند تهدید منابع آبی کشور، بروز نابرابری در منافع و هزینه­ها، اجبار به جابجایی ساکنان پیرامون حوضه آبی و بروز هزینه­های ناخواسته در پی دارد که حل این مشکلات مستلزم تنظیم انتقال آب توسط قواعد حقوقی است تا بتوان با استفاده از سازوکارهای حقوقی انتقال پایدار و منصفانه آب را تضمین کرد. این سازکارها شامل حفظ یکپارچگی اکوسیستمی حوضه آ...

full text

برآورد آب مجازی حوضه ی آبخیز و نقش آن در سامانه های انتقال آب بین حوضه ای

طرحهای انتقال آب علاوه بر هزینه های گزاف، همواره پیامد های زیست محیطی زیانباری را بر اقلیم حوضه های مبدا، مقصد، و بعضاً در طول مسیر انتقال، گذاشته اند. از طرفی، بحث مدیریت منابع آب در طرحهای انتقال آب، رویکرد سنتی خود را از دست داده و امروزه توجه مدیران به مسائلی مانند آب مجازی به منظور در نظر گرفتن کل توان آبی بیش از پیش معطوف گردیده است. در این مقاله ساختاری به منظور بررسی و تاثیر توانایی استف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات منابع آب ایران

جلد ۱۲، شماره ۲، صفحات ۱۲۰-۱۴۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023